Historie(s)

>1789
Het begin van de Franse revolutie.

oktober 1795
Als gevolg van de expansiedrift van de Franse revolutionairen wordt Zuid Nederland, het huidige België, dat Oostenrijks bezit is, bij de Franse ingelijfd.

1795 - 1806
Dit is de beroemde periode met die fameuze Bataafse omwentelingen; het is het begin van de Bataafse Republiek, nadat Prins Willem V naar Engeland vluchtte.

4 juli 1796
Oudste akte van de Burgelijke Stand.

12 juli 1796
Invoering van de Franse wetten op de oudste akten van de Burgerlijke Stand op Nederlands grondgebied.

1 mei 1798
Oudste Burgerlijke Stand akte in het Limburg Roergebied.

1799
Staatsgreep door Napoleon Bonaparte in Frankrijk.

1 april 1803
De voornamen worden wettig geregeld volgens de Franse wet: "Code Civil".
In Nederland van kracht van 1811 tot 1970.

1805
Invoering van het register van eigendomsoverdracht.

1806
Oprichting van het Koninkrijk Holland onder Lodewijk Bonaparte, een broer van Napoleon. Wij werden dus een Franse satellietstaat.

20 juli 1807
Eerste decreet op klappers van de akten van de Burgerlijke Stand, voor zover in Nederland aanwezig.

1810
Koninkrijk Holland wordt bij Frankrijk ingelijfd; het begin van de Franse taal wordt duidelijker (dus ook voor de genealoog).

1 januari 1811
Invoering van een nieuw rechtstelsel; genaamd "Code de Napoleon". Dit stelsel omvat o.a. de "Code de Civil" en de "Code de Penal"
een nieuwe gerechtelijke indeling voor het hele land en een nieuwe muntsoort. Het officiële begin van de Burgerlijke Stand.

1 maart 1811
Invoering Code de Civil voor Nederland boven de "grote rivieren", rest van Nederland volgt in grote blokken.

18 augustus 1811
Decreet op achternamen, iedereen moet een vaste achternaam krijgen.

17 mei 1813
Herhaald decreet van 18-11-1811, iedereen is wettig verplicht een vaste achternaam aan te nemen.

30 november 1830
Terugkeer van de "Oranjestaat", omdat inmiddels Prins Willem overleden is, wordt zijn zoon Willem na enige tijd Koning Willem I van het Koninkrijk der Nederlanden.

8 januari 1817
Militiegegevens worden verplicht vermeld in de huwelijksakten.

8 november 1825
Koninklijk besluit waarin vastgesteld is dat iedereen binnen 6 maanden een vaste achternaam dient te hebben.

29 september 1828
Wettelijk besluit genomen tot het houden van de eerste officiële volkstelling.

1832
Het in 1805 ingevoerde register van eigendomsoverdracht wordt vervangen door het Kadaster.

1838
Nieuw Burgerlijk Wetboek, waarin o.a.:

Meerderjarig zijn verhoogd van 21 naar 23 jaar.
Afschaffing adoptie uit de Burgerlijke Stand.
Alle cijfers (jaartallen) worden voluit geschreven.
Er mogen geen afkortingen meer gebruikt worden in aktes.
Verplichting van militieregels in de huwelijksakte.
Minimum huwelijksleeftijd van de vrouw wordt verhoogd van 15 naar 16 jaar.

19 oktober 1849
Besluit tot een 3e Algemene Volkstelling, naar de toestand op 19 november 1849 (voorloper Bevolkingsregister van 1850).

1 januari 1850
Officiële invoering van Bevolkingsregister.

22 april 1879
Wettelijke regeling voor het houden van een volkstelling die elke 10 jaar gehouden moet worden.

24 juni 1879
Splitsing van registratie van huwelijksaangiften en huwelijksafkondigingen.

23 februari 1901
Meerderjarigsregeling verandert de leeftijdgrens van 23 naar 21 jaar.

1904
Personen, die geen bestuurders van een gemeente zijn, worden benoembaar tot ambtenaar van de Burgerlijke Stand.

1913
Afschaffen van de verplichte mondelinge huwelijksafkondiging op twee zondagen na de ondertrouw.

20 juni 1913
Het is niet meer verplicht om 4 getuigen bij een huwelijk te doen optreden; het wordt nu naar wens 2, 3 of 4.

11 augustus 1920
Introductie van gezinskaart (Bevolkingsregister wordt in de meeste gevallen afgeschaft).

10 februari 1922
Een reparatiehuwelijk mag toegepast worden, men mag na een echtscheiding weer éénmaal met elkaar trouwen.

23 juli 1927
Vrouwen mogen nu als getuigen optreden bij een wettelijk huwelijk.

31 januari 1931
Gemeentewetswijziging: vrouwen en geestelijken/bedienaren van de godsdienst benoembaar tot Ambtenaar van de Burgerlijke Stand.

1 januari 1935
Diverse wijzigingen worden ingevoerd:

Afkondigingregister van huwelijken wordt afgeschaft, de afkondigingen komen voortaan op losse bladen en aan de pui van het gemeentehuis.
In huwelijksakten worden voornamen achter de (familie-)namen geplaatst.
Afschaffen van twee getuigen bij de geboorteaangifte in de geboorteakte.
De aangifte bij het overlijden in de overlijdensakte wordt niet meer door twee getuigen gedaan maar door één aangever wiens familierelatie met de overledene ook niet meer wordt genoemd.

1947
Dit jaar staat bekend om de meest complete volkstelling, uitgevoerd in 14 delen: 11 provincies en 3 grote steden.

29 april 1949
De persoonskaarten van overleden mensen zullen voortaan bewaard worden door het Centraal Bureau voor Genealogie (beschikking door Ministerie van Binnenlandse Zaken). Deze bewaring geschiedt pas twee jaar na overlijdensdatum.

20 mei 1955
Afschaffen van inschrijven van een extract in de woongemeente van elders overleden personen.

26 januari 1956
Sinds 1938 is adoptie weer mogelijk in Nederland.

1 januari 1970
Nieuw Burgerlijk Wetboek:

Versoepeling van regeling op voornaam.
Afschaffen van erkenning bij huwelijksakte.
Afschaffen van vermelding van huwelijksdispensaties.
Keuze gemeente bij voltrekking van huwelijk.
Versoepeling van regels van bloed- en aanverwantschap bij aangaan van een huwelijk.
Bijvoorbeeld:
Zwager en schoonzuster mogen trouwen zonder dispensatie, ook ingeval het huwelijk dat de zwagerschap deed ontstaan, door echtscheiding is ontbonden.

1971
Het jaar van de laatst gehouden volkstelling loopt uit op een fiasco. Veel mensen reageren op inbreuk van de privacy.

1 januari 1974
Afschaffen van het verplicht voorlezen van de Akte van de Burgerlijke Stand.

1 januari 1985
Minimum huwelijksleeftijd voor de vrouw wordt verhoogd van 16 naar 18 jaar.

1 september 1987
Officiële afkondiging van het huwelijk wordt afgeschaft. De regel van eenmaal hertrouwen (reparatiehuwelijk) wordt teniet gedaan.
Men mag na elke echtscheiding weer met elkaar trouwen.

1 januari 1988
Meerderjarigleeftijd wordt van 21 naar 18 jaar verlaagd.

1 oktober 1994
De wet op de GBA treedt in werking, de Wet Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens.
Tevens wordt opgeheven de controle op bevolkingsregisters.

1 januari 1995
Ook nu weer veel Burgerlijke Stand regels gewijzigd:

Afschaffen van register van huwelijkstoestemmingen.
Afschaffen van register van huwelijksaangiften.
Afschaffen van kantmelding aantekeningen.
Introductie van 'latere vermelding'.
Afschaffen van familierelatie aanduiding van huwelijksgetuigen.
Afschaffen van vermelding van huwelijksgetuigen ( na 2 jaar op 1 januari 1997 weer teniet gedaan).
Afschaffen van beroepomschrijvingen.
Afschaffen van echtscheidingsakten (wordt onder gebracht in 'latere vermelding' in betreffende akte).
Afschaffen van vordering tot tonen van een kind bij geboorte aan de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand. Dit werd overigens zelden gevraagd.

1 januari 1998
Nieuw naamrecht in Nederland. Introductie van register van "geregistreerd partnerschap".

1 april 1998
Wijziging van afstammingsrecht:

Afschaffen van begrippen zoals wettiging, wettig en onwettig kind.
Introductie van een nieuwe term: kind dat al of niet in familierechtelijke verhouding staat met de vader.
Introductie van gerechtelijke vaststelling van het vaderschap.

1 april 2001
Wet van openstelling van huwelijk.

Eerste homoseksuele paren treden in het huwelijk.
Omzetten van al eerder gesloten geregistreerd partnerschap bij homoseksuelen naar huwelijk.


Bron: Gens Humana HCC GG.